Ölümünün ardından yayınlanan Hacı Murat romanında Tolstoy bizi, Kafkas Halklarının onurlu dünyasına doğru bir yolculuğa çıkarıyor. Kırım Savaşına subay olarak katılan Tolstoy, bu romanında savaşa ve savaşan taraflara dair gözlemlerini aktarır.

Hacı Murat, Kafkas Halklarının efsane önderlerinden Şeyh Şamilin en kıdemli ve yetenekli savaşçılarından birisidir. Roman Hacı Muratın Şeyh Şamil ile arasının açılması sonucu çaresiz kalarak Ruslara sığınmasını, tutsaklık, ihanet ve iktidar sarmalında her koşulda onurluca ayakta kalabilmeyi anlatır. Tolstoy bir taraftan ölümüne direnen bir kahraman olarak Hacı Muratı anlatırken diğer taraftan da okuru, Kafkas Halklarının yaşam biçimiyle, düşünce ve duygu dünyasıyla da tanıştırır.